Prajnaparamita Stela ลวดลายอันวิจิตรบรรจง และ เอกลักษณ์ของศิลปะบาหลีโบราณ!

หากย้อนกลับไปในศตวรรษที่ 6 ยุคทองของอาณาจักรศรีวิชัย ศาสนาพุทธได้แผ่ขยายอย่างกว้างขวางไปทั่วเกาะสุมาตร้าและคาบสมุทรมาเลย์ อิทธิพลของศาสนานี้ได้ซึมซับเข้าสู่วิถีชีวิตและงานศิลปะของประชาชนในยุคนั้น

หนึ่งในผลงานศิลปะที่โดดเด่นที่สุดจากช่วงเวลานี้คือ “Prajnaparamita Stela” (เสา Prajnaparamita) ซึ่งปัจจุบันตั้งแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยาแห่งอินโดนีเซีย โบราณวัตถุดังกล่าวนี้ถูกค้นพบเมื่อปี พ.ศ. 2496 ในบริเวณอดีตวัดโบราณในเกาะสุมาตร้า

เสา Prajnaparamita สูงประมาณ 150 เซนติเมตร และทำขึ้นจากหินทรายสีแดงเข้ม ลักษณะเด่นของเสานี้คือการแกะสลักภาพและข้อความทางศาสนาพุทธอย่างประณีต

รายละเอียดการแกะสลัก

• รูปเคารพพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร: พระองค์ประทับยืนบนฐานบัว มีห้าหัว และแปดแขน outstretched แสดงถึงความกรุณาและเมตตาของพระองค์ต่อมนุษยชาติ

• ข้อความทางศาสนาพุทธ: ข้อความเหล่านี้เขียนด้วยอักษรพันธุลิปีซึ่งเป็นอักษรโบราณที่ใช้ในอินโดนีเซียและมาเลย์ในสมัยก่อน คำจารึกนั้นมีเนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับความดับทุกข์

• ลวดลายเรขาคณิต: เสาถูกตกแต่งด้วยลวดลายเรขาคณิตที่ซับซ้อน เช่น วงกลม สี่เหลี่ยม และสามเหลี่ยม ลวดลายเหล่านี้แสดงถึงความสมบูรณ์แบบของจักรวาลและความเชื่อในกฎแห่งธรรมชาติ

ความสำคัญทางศาสนศาสตร์และศิลปะ

เสา Prajnaparamita เป็นโบราณวัตถุที่สำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากสะท้อนให้เห็นถึง:

• การแพร่กระจายของศาสนาพุทธ: เสาแสดงให้เห็นถึงความนิยมของศาสนาพุทธในอาณาจักรศรีวิชัย และอิทธิพลของศาสนานี้ต่อวัฒนธรรมและศิลปะของภูมิภาคนี้

• ฝีมือช่างแกะสลัก: เสา Prajnaparamita แสดงถึงความสามารถอันยอดเยี่ยมของช่างแกะสลักในสมัยนั้น ซึ่งสามารถสร้างงานศิลปะที่วิจิตรบรรจง และมีความละเอียดอ่อนอย่างมาก

• วิวัฒนาการของอักษรพันธุลิปี: ข้อความบนเสา Prajnaparamita เป็นตัวอย่างของอักษรพันธุลิปียุคแรก ซึ่งช่วยให้เราเข้าใจถึงวิวัฒนาการของภาษาและอักษรในภูมิภาคนี้

เทียบกับผลงานศิลปะสมัยเดียวกัน

ผลงาน	วัสดุ	ลักษณะเด่น
Prajnaparamita Stela	หินทราย	รูปเคารพพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร, ข้อความทางศาสนาพุทธ, ลวดลายเรขาคณิต
Borobudur Temple	หินภูเขาไฟ	Stupas และ relief carvings
Sailendra Inscription	ตะกั่ว	ข้อความทางประวัติศาสตร์และศาสนาพุทธ

จากตารางข้างต้นเราจะเห็นว่าเสา Prajnaparamita มีลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์เมื่อเทียบกับผลงานศิลปะสมัยเดียวกัน

เสา Prajnaparamita เป็นหนึ่งในโบราณวัตถุที่สำคัญที่สุดของอินโดนีเซีย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความรุ่งเรืองของอาณาจักรศรีวิชัย และความยิ่งใหญ่ของศาสนาพุทธในภูมิภาคนี้